NBA şampiyonlarına baktığımızda takımlar ve oyuncular değişse de yıllar boyunca değişmeyen karakteristik özellikler vardır. Yazımızda “Şampiyon DNA’sı” nı maddelerle inceleyeceğiz.
Süperstar
Kelimenin tam anlamıyla olmazsa olmazların başında gelir. Çünkü süperstarlar şampiyon olmak için gerekenlerin çoğunu tek başına karşılar. Tarihin en iyi oyuncularına baktığımızda geçmiş şampiyonlar listesini domine ettiklerini rahatlıkla görürüz. Koca NBA tarihinde Süperstar’sız şampiyon olan yalnızca bir takım vardır. 2004 Detroit Pistons. Ancak Pistons’ın All-Star seviyesinde dört oyuncusu olduğunu da hatırlatmak gerek.
Şut Kreasyonu
Dönem fark etmeksizin her şampiyonun kendi şutunu yaratan oyuncuları olmuştur. LeBron, Dirk, Kobe, Jordan, Bird… Play-off’larda savunmalar en üst seviyeye çıktığı için set oyunları, yerini izolasyon hücumlarına bırakır. Genellikle süperstarlar bu yükü tek başlarına çekerler.
Oyun Kurucu
Günümüzde basketbolun pozisyonsuzlaşması oyun kurucu kavramının klasik point guard’lardan ayrılmasına yol açtı. Bunun temelini 90’larda Bulls’un oyun kurulum rolünü üstlenen Scottie Pippen attı. Günümüzde pik seviyesine ulaşan bu devrim; LeBron, Draymond Green ve Giannis gibi şampiyon oyun kurucularla devam etmekte. Üst düzey oyun kurucular da şampiyonların olmazsa olmazları arasında.
Takım Savunması
“Savunma şampiyonluk kazandırır.” altı boş olan bir söz değildir. Çünkü NBA tarihi boyunca savunmada vasat olup da şampiyon olmuş bir takıma rastlamak mümkün değildir. İstediğiniz kadar iyi hücumculara sahip olsanız bile “Biz rakipten daha fazla sayı atarak kazanacağız.” mantığının çalışmadığını son iki senede Brooklyn Nets ile görmüş olduk.
Mental Güç
NBA sezonu oldukça uzun olmakla birlikte oyuncular ve takımlarda ölçülemeyecek bir mental yük oluşturmaktadır. Bu süreçte sizi yolunuzdan saptıracak milyon olayla karşılaşabilirsiniz. Bütün bunlarla başa çıkıp hedeften şaşmamak için büyük bir mental güce ihtiyaç var. Özlemle andığımız Kobe Bryant meşhur “Mamba Mentality” kavramını şöyle açıklıyor: “Mamba Mentality, tamamen sürece odaklanmak ve en önemli olduğu zamanda sıkı çalışmaya güvenmektir.”
Kanat Savunmacıları
Son 15 yılın Finaller MVP’lerine baktığımızda hepsinin kanat oyuncuları olduğunu görürüz. Uzun dominasyonu yerini kanatlara bıraktı. Bu yıldızları durdurmak neredeyse imkansız olsa da onların işini zorlaştıracak, onları her sayıları için maksimum efor sarf etmeye itecek kanat savunmacıları gerekli. Iguodala, Kawhi, Marion, Artest, Bowen… Bu gibi isimlerin şampiyonluk için hayati önem taşıdığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Play-off Temposunda Oynayabilme
82 maçlık maraton ile 16 galibiyet yarışı adeta geceyle gündüz gibidir. Hazırlık, efor, sertlik, düdükler, baskı, atmosfer… Her ne kadar patlayıcı, skor potansiyeli çok yüksek bir takım olsanız da tempoyu ayarlamayı bilen bir oyuncu bu avantajları minimize edebilir. Bunun en büyük örneğini 2015 NBA Finalleri’nde izledik. Kyrie ve Love’sız Warriors karşısında hiçbir şansı olmayan Cleveland, LeBron’un tempoyu her saniye kontrol altında tutmasıyla seriyi 6. maça kadar taşımıştır. Bu tempoya ayak uyduramayan takımların üstüne “normal sezon takımı” ibaresi bir daha çıkmamak üzere yapışır.
Çok Yönlülük
Playoff’lar satranç gibidir. Takımlar her hamlenize bir karşılık verir. 7 maçlık serilerde sürekli aynı şeyleri yapıp sonuç almayı bekleyemezsiniz. Bu yüzdendir ki çok yönlü olmayan takımlar her sene hüsrana uğrar. Son şampiyon Bucks, önceki iki senede tek savunma şemasıyla yola çıkmış ve bu yüzden Raptors ve Heat onları paramparça etmiştir. Bucks, geçtiğimiz sene Koç Budenholzer’ın bu inattan vazgeçmesiyle şampiyonluğa ulaşmıştır.
Kaybetme Tecrübesi
NBA’de de hayatta olduğu gibi kazanmak için önce kaybetmeniz gerekir. Bu tarihin en iyileri için dahi geçerlidir. Jordan, zamanında Pistons ve Celtics’ten dayak yemese bildiğimiz Jordan olamazdı. LeBron, 2011’deki büyük hüsranı yaşamasa bugün gelmiş olduğu seviyeye ulaşamazdı. Bu yüzdendir ki kaybetmenin acısını tatmamış oyuncular/takımlar play-off’lara girer girmez başarılı olamazlar.
Şans
Şampiyonluklarda en hakkı verilmeyen etmen şanstır. Sezonunuzun bitmesi bir kötü düşüş ya da bir ayak burkulması kadar uzakta olabilir. Playoff’larda hiçbir takım tamamen sağlıklı değildir. Neredeyse her oyuncu çeşitli sakatlıklarına rağmen oynar. Yeterince sağlıklı olup sahada kalabilmek için şansa sahip olmak zorundasınız.
Bu özelliklerin birleşmesiyle gelen şampiyonluk ise bambaşka bir canavar yaratır. Yazımızı bunu kelimelere döken o efsane sözle sonlandıralım. “Bir şampiyonun yüreğini asla hafife almayın.”
Selçuk Saraçoğlu
