Malumunuz, 2022-23 NBA sezonunun çeyreğini geride bıraktık. Bu süreçte Utah Jazz gibi bazı takımlar beklentilerimizi aşarken kimi takımlar beklentilerin altında kaldı. İniş çıkışların hat safhada olduğu bu sezon da gözler şimdiden play-off’a çevrildi. Neticede normal sezon, bir nevi play-off provası. 82 maçlık bu uzun periyotta mağlubiyetlerin telafisi mümkün; lakin play-off mağlubiyetlerine aynı optimizmle yaklaşmak olanaksız. Paul Pierce’ın dediği gibi, “play-off’ta her topa son top gibi davranmak zorundasınız.”
Takımların normal sezona atfettikleri önemin giderek azalmasıyla bazı süper yıldızlar, “load management” adı altında normal sezonu -kimi zaman maç seçerek- düşük viteste oynamaya başladı. Düşünsenize, sabah beşe kadar uyumamışsınız, göz kapaklarınıza direnerek saati sabah beş etmişsiniz. Sabahın ilk ışıkları perdenizden süzülüyor. O da ne? Favori oyuncunuz “load management” nedeniyle maç kadrosunda yok. Sinir bozukluğu işten bile değil.
NBA’in en çok tartışılan konularından load management, nispeten yeni bir kavram. Tabiri caizse bu uygulamanın suyunu sıkarak dikkatleri üzerine çeken ilk takım, 2017-18 Philadelphia 76ers’tı. Joel Embiid’in sakatlık geçmişini göz önünde bulunduran 76ers, Kamerun asıllı Fransız pivotu özellikle ardışık günlerde oynanan maçların ikinci ayağında bench’te tutmayı tercih etmişti. Bu fikir Toronto Raptors antrenörlerinin hoşuna gitmiş olacak ki sonraki sezon, Kanada ekibi Finaller MVP’si Kawhi Leonard’ı sık sık dinlendirdi. Los Angeles Clippers ile ilk sezonunda load management rutini sorgulanan Kawhi Leonard, “sağlığım birincil önceliğim ve bu bizi daha iyi bir takım yapacak” yanıtını vermişti.
2018-19 sezonu itibariyle Kawhi Leonard’tan feyz alan birkaç takım daha load management akımına katıldı. Çaylak sezonunda Ja Morant, Dallas Mavericks döneminde Kristaps Porzingis bu akıma dahil olan bazı yıldızlar. Load management, teoride 82 maçlık sıkışık takvimde her maç +30 dakika parkede kalan yıldız oyuncuların dinlenmelerine ve sakatlık riskini düşürmelerine olanak sağlıyor. “Teoride” ibaresi önemli çünkü load management ve sakatlık riski arasında doğrudan bir korelasyon olup olmadığına dair veriye sahip değiliz.
Kağıt üzerindeki yararına karşın load management, hem eski yıldızlardan hem de biz NBA izleyicilerinden eleştirilere maruz kaldı. Hall of Famer Kevin Garnett, oynadığı dönemde load management olsaydı günümüzde “hala oynuyor olacağını” söylemiş ve modern NBA’i “fazla yumuşak” olmakla suçlamıştı.
Sevdiği oyuncuları izlemek için uykusundan feragat eden biz Avrupalı ve Uzak Doğulu NBA seyircileri de durumdan hoşnut değil. Tabi bizzat Amerikan taraftarlar da bundan rahatsız. Düşünsenize; alın terinizle kazandığınız paradan hatırı sayılır bir bütçe ayırıyor, biletinizi alıyor, uçağa atlıyor ve favori oyuncunuzu izlemeye gidiyorsunuz. Havalimanına vardığınız anda telefonunuza bir bildirim düşüyor: “LeBron James sidelined due to load management.”
Takvim yaprakları 2017 yılının Eylül ayını gösterdiğinde “oyuncu dinlendirmeye” yönelik birtakım kural değişiklikleri, NBA kulislerinde tartışılıyordu. Yöneticiler 28 Eylül’de bir araya geldi ve tanking kaynaklı load management sorunun önüne geçmek için draft lottery sistemini değiştirdi. 30 NBA yöneticisinden 28’i değişiklik teklifini kabul ederken Dallas Mavericks menajeri çekimser, Oklahoma City Thunder menajeri ret oyu kullandı.
Bu torba değişiklik ile ligin dibindeki üç takım, #1 draft seçimi için %14 eşit şansa sahip oldular. Eski sistemdeyse sezonun en kötü takımının %25, sonraki iki takımınsa sırasıyla %19.9 ve %15.6 birinci sıra ihtimali vardı. NBA, bu reform ile halihazırda vasat altı kadrolarının yıldız oyuncularını dinlendirerek maç kaybetmeye zemin hazırlamasının önüne geçmeyi hedefledi. Draft lottery reformunun mimarlarından NBA Komisyoneri Adam Silver, “Umarım takımlar taraftarlara ve basketbolseverlere yükümlülüğümüzün bilinciyle hareket ederler,” açıklamasını yaptı. Lakin Kawhi Leonard, Ja Morant, Kristaps Porzingis; hatta günümüzün tanking’e yatan takımlarından OKC yıldızı Shai-Gilgaeous Alexander örneklerinden anlaşılacağı üzere bu uygulama, pratikte sorunu çözemedi.
Draft lottery reformundan yaklaşık bir buçuk sene sonra LeBron James’in ulusal televizyonda yayınlanan Golden State Warriors karşılaşmasına çıkmayışı, bardağı taşıran son damla oldu.
Akabinde NBA yetkilileri, yeniden alevlenen load management tartışmasına karşın daha sert bir yaptırım uygulama kararı aldılar: Medikal veya ailevi nedenlerden kaynaklanmayan gerekçelerle parkeye çıkmayan oyuncuların takımlarına az $100,000 ceza kesileceği açıklandı. Bu yaptırım, sağlıklı oyuncuların ABC, ESPN ve TNT gibi ulusal kablolu kanallarda yayınlanan maçlarda dinlendirilmemesini hedefliyordu.
Bu kararın altında finansal motivasyonlar yattığını az çok hepimiz tahmin edebiliyoruz. Komisyoner Adam Silver, 2021-22 sezonu öncesi ligin yayın gelirlerinden $10 milyarlık hasılat elde etmeyi öngördüğünü açıklamıştı. Milyonları ekranlara kitleyen yıldız oyuncuların yokluğu, haliyle yayın gelirlerini azaltıyor. Fakat bu kararın tek değneğinin para olduğunu söylemek yanlış olur; load management uygulamasının abartılması durumunda sporcuların sakatlık riskinin artacağını iddia eden bilimsel çalışmalar da mevcut. Yoğun tempo öncesi minimal efor ile çalıştırılan kas ve dokular, yeterince ısınamayarak sakatlığa davetiye çıkarabilirler. Bu sebepten dolayı load management yapan takımların sayısı, Nisan ayı itibariyle hayli azalır. Play-off kapıya dayanmışken hiçbir takım, yıldızlarının maç temposunu kaybetmesini istemez.
Ne draft lottery reformu ne de para cezasının load management sorununa köklü bir çözüm getirdiği söylenemez. Zira üç sene önce Kawhi Leonard eksenindeki load management tartışmasına “başka takımların ya da oyuncuların yaptıklarına dair konuşamam; ben oynamak istiyorum” yorumunu getiren Giannis Antetokounmpo dahi koçu Budenholzer’ın talimatıyla zaman zaman dinlendiriliyor. Bu bağlamda yeni poliçeler yürürlüğe girip girmeyeceğini hep birlikte göreceğiz.
